Przejdź do treści

Kredyty frankowe, a przedawnienie roszczeń banków

pomoc frankowiczom przy kredytach we frankach

Wykazanie przed sądem wadliwości umowy kredytu frankowego stanowi ledwie pierwszy etap walki Frankowiczów z bankami. Polem drugiego są zasady wzajemnego rozliczenia się stron niebyłej umowy kredytu. Czy zatem Frankowicze mogą powoływać się na przedawnienie roszczeń banku?

Nieważność umowy kredytu we frankach i co dalej?

Podstawowym skutkiem stwierdzenia nieważności umowy kredytu we frankach jest uznanie, że umowa taka nie obowiązywała już do samego momentu jej zawarcia. W konsekwencji Frankowicze mogą domagać się od banku zwrotu uprzednio uiszczonych na rzecz banku kwot. Analogiczne roszczenie przysługuje bankowi, który może żądać zwrotu kwoty faktycznie wypłaconej kredytobiorcy. Istotne jest przy tym to, że Bank nie może domagać się zapłaty odsetek kapitałowych i kwot wynikających z indeksacji/ waloryzacji kredytu kursem waluty obcej – obowiązek zapłaty tych kwot wynikał bowiem jedynie z nieważnej umowy kredytu.

Aby móc skutecznie dochodzić przed sądem zapłaty należnych kwot dochodzone roszczenie nie powinno być przedawnione. Roszczenia banku ulegają co do zasady przedawnieniu z upływem 3 lat.

Na marginesie należy jednak wspomniec, iż w szczególnych sytuacjach zarzut przedawnienia może zostać nieuwzględniony przez Sąd z uwagi na naruszenie zasad słuszności.

Więcej informacji o przedawnieniu roszczeń Frankowiczów do banków można znaleźć w tym miejscu.

SN o przedawnieniu roszczeń Banków z kredytów frankowych

W swoich trzech niedawnych orzeczeniach Sąd Najwyższy uznał, iż roszczenie banku o zwrot kapitału kredytu biegnie nie od daty uruchomienia kredytu, lecz jest powiązane z działaniem kredytobiorcy.

W Uchwale z dnia 16 lutego 2021 r. (III CZP 11/20) Sąd Najwyższy podkreślił:
„(…)należy uznać, że co do zasady termin przedawnienia roszczeń o zwrot nienależnie spełnionych świadczeń może rozpocząć bieg dopiero po podjęciu przez kredytobiorcę- konsumenta wiążącej (świadomej, wyraźnej i swobodnej) decyzji w tym względzie (o skorzystaniu z uprawnień wynikających z dyrektywy 93/13). Dopiero bowiem wtedy można przyjąć, że brak podstawy prawnej świadczenia stał się definitywny (…), a strony mogły zażądać skutecznie zwrotu nienależnego świadczenia”

Analogiczny pogląd SN wyraził również w wyroku z dnia 11 grudnia 2019 r. (V CSK 382/18) oraz w Uchwale z dnia z dnia 15 września 2020 r. (III CZP 87/19).

W Uchwale z dnia 15 września 2020 r. Sąd Najwyższy zaznaczył, że: „Dopiero odmowa potwierdzenia przed powoda związania klauzulami ocenionymi jako abuzywne albo bezskuteczny upływ wyznaczonego mu w tym celu terminu, prowadzi ostatecznie na gruncie prawa materialnego do bezskuteczności abuzywnych postanowień umownych, natomiast potwierdzenie - do ich pełnej skuteczności ex tunc.”

Swoje stanowisko Sąd Najwyższy uzasadnił tym, iż zgodnie z orzecznictwem TSUE konsument może zrezygnować z ochrony wynikającej z postanowień dyrektywy 93/13 i wyrazić wolę pozostawienia w umowie postanowień pomimo ich abuzywności.

Przedawnienie roszczeń banków z kredytów frankowych - czy można coś zrobić?

Z perspektywy Frankowiczów istotne jest to, że Sąd Najwyższy swoje stanowisko wyraził wyłącznie w odniesieniu do umów nieważnych z uwagi na obecność klauzul niedozwolonych (abuzywnych). Nie znajduje ono zatem zastosowania do przypadków, w których podstawą uznania umowy za nieważną (nieistniejącą) są inne wady umowy niż abuzywność niektórych jej postanowień. Przyjęcie odmiennej podstawy nieistnienia umowy kredytu przez sąd otwiera drogę, aby przedawnienie roszczeń banku liczyć od daty wypłaty kwoty kredytu.

Kwestią otwartą pozostaje również moment, od której swój bieg rozpoczyna termin przedawnienia roszczeń banków. We wspomnianej już Uchwale z dnia 15 września 2020 r. Sąd Najwyższy wskazał na przesłuchanie strony powodowej (kredytobiorcy) przed sądem jako na moment od którego ewentualny bieg terminu przedawnienia należy liczyć. Wydaje się jednak, że brak jest ku temu silnych podstaw prawnych.  Z tego powodu wobec procesu trwającego nawet kilka lat warto zadbać o to, aby zabezpieczyć możliwie najwcześniejsze rozpoczęcie biegu terminu przedawnienia roszczeń przysługujących bankowi.

źródło zdjęcia:
Photo by NeONBRAND on Unsplash
pamietaj

Nasza Kancelaria prawna specjalizuje się w sprawach dotyczących kredytów frankowych. Jeżeli posiadasz kredyt indeksowany lub waloryzowany i zastanawiasz się nad wytoczeniem powództwa lub poszukujesz pomocy w innej kwestii skontaktuj się z Nami. Przeanalizujemy Twoją umowę i powiemy Ci, czy i jak możesz dochodzić należnych Ci pieniędzy od banku.

pozwy w sprawach kredytów frankowych. Pomagamy w uzyskaniu unieważnienia umowy kredytowej CHF lub jej odfrankowienia (odwalutowania).
r.pr. Dominik Włodarczyk