Sąd Apelacyjny w Warszawie (VI ACa 501/19) uznał w swoim wyroku umowę kredytu denominowanego zawartą w Fortis Bank za nieważną. Sąd zastosował teorię dwóch kondycji i uznał powództwo na kwotę 211.870,86 zł. Dowiedz się więcej o motywach rozstrzygnięcia.
Stan faktyczny w sprawie dotyczącej umowy kredytu denominowanego zawartej z Fortis Bank (aktualnie BNP Pariba)
Wytoczone przez kredytobiorcę powództwo dotyczyło umowy o kredyt budowlano – hipoteczny zawartej w dniu 8 marca 2006 r. z Fortis Bank (dziś BNP Pariba).
Na mocy tej umowy Bank udzielił kredytobiorcy kredytu w kwocie 122.850,70 CHF (franków szwajcarskich) na okres 360 miesięcy w celu sfinansowania zakupu kosztów zakupu nowobudowanego lokalu mieszkalnego.
W umowie postanowiono, że Bank uruchomi kredyt w wysokości określonej w umowie przedwstępnej kupna – sprzedaży, na rachunek bankowy inwestora zastępczego wskazany w umowie, a bank w związku z uruchomieniem kredytu dokona jego przewalutowania zgodnie z obowiązującymi zasadami w Banku. Zawarta umowa nie zawierała postanowień limitujących kwotę w PLN, która podlegała wypłacie.
Zgodnie natomiast z regulaminem Banku obowiązującym w dacie zawarcia umowy raty kredytu miały być przeliczane są na złote, według ostatniej tabeli kursów ogłoszonej przez Bank w dniu jej wymagalności, przy zastosowaniu kursu sprzedaży walut. Umowa powoda nie przewidywała jako takiej możliwości spłaty kredytu bezpośrednio w walucie CHF (frank szwajcarski).
Kredytobiorca w pozwie wnosił o zasądzenie od BNP Pariba kwoty 212.184 zł tytułem m.in. zwrotu kwoty uiszczonej tytułem rat kredytu.
Stanowisko Sądu Okręgowego w sprawie nieprawidłowości kredytu z Fortis Bank (BNP Pariba)
Rozstrzygający sprawę w I instancji Sąd Okręgowy oddalił powództwo kredytobiorcy mBank. W ocenie Sądu kwestionowana umowa kredytowa nie zawierała postanowień niedozwolonych.
Jak podkreślił Sąd w swoim uzasadnieniu zawarta umowa była dostosowana do potrzeb kredytobiorcy, a nadto był on świadomy ryzyka walutowego związanego z kredytem indeksowanym (waloryzowanym) do franka szwajcarskiego (CHF).
Sąd wskazał również, iż powód dokonał świadomie wyboru kredytu i jego warunków, które to w chwili zawierania umowy niewątpliwie były dla niego korzystne. Jak podkreślił SO dopiero z perspektywy czasu kredytobiorca ocenił, że kredyt nie był dla niego korzystny, co było jednak przede wszystkim wynikiem wzrostu kursu, natomiast nie było to wynikiem naruszenia dobrych obyczajów przy zawieraniu umowy kredytu.
Dodatkowo Sąd Okręgowy ocenił, iż tabela kursowa BRE Bank (następnie mBank) stosowana na potrzeby wyliczenia wysokości raty kredytu, była kształtowana przez czynniki rynkowe, a kursy wymiany franka szwajcarskiego nie były zależne jedynie od woli pozwanego banku.
Rozstrzygniecie Sądu Apelacyjnego w sprawie nieważności umowy kredytowej Fortis Bank (BNP Pariba)
W ocenie Sądu I instancji zawarta umowa nie naruszała przepisów Prawa Bankowego, zasad współżycia społecznego oraz natury stosunku umowy kredytowej.
Sąd Okręgowy uznał jednak, że umowa kredytu denominowanego Fortis Banku zawiera postanowienia abuzywne (postanowienia niedozwolone).
Taki charakter, w ocenie Sądu, miały te postanowienia umowy i regulaminu które nie przewidywały możliwości wypłaty kwoty kredytu w walucie kredytu, ani nie dawała kredytobiorcy możliwości dokonywania spłaty rat kredytowych bezpośrednio w walucie kredytu. Postanowienia te nadto różnicowały wysokość kursu przyjętego dla przeliczenia kwoty kredytu z CHF na PLN, a następnie przeliczeń wysokości wymaganej spłaty z PLN na CHF.
Jak zauważył Sąd Okręgowy na gruncie zapisów umowy kredytu i postanowień Regulaminu powód nie znał także sposobu, w jaki bank kształtuje kurs CHF. Umowa kredytowa Fortis Banku nie dawała jednocześnie powodowi żadnego instrumentu pozwalającego bronić się przed decyzjami banku w zakresie wyznaczanego kursu CHF ani weryfikowania ich.
W rezultacie koniecznym było przyjęcie, że w łączącym strony stosunku umownym nie jest możliwe przeliczania świadczeń stron według kursów walut określanych przez Bank. Sąd odrzucił jednak możliwość uznania, że udzielony kredyt staje się kredytem złotowym, jako sprzeczne z brzmieniem umowy kredytu denominowanego.
Sąd I instancji uznał, iż ustalenie wysokości kwoty kredytu podlegającej wypłacie oraz wysokości poszczególnych rat możliwe było poprzez odniesienie się do średniego kursu NBP dla franka szwajcarskiego.
W konsekwencji Sąd w związku z nadpłatą rat kredytowych zasądził na rzecz powoda sumę w wysokości jedynie 6.382,68 zł.
Rozstrzygniecie Sądu Apelacyjnego w sprawie nieważności umowy kredytowej Fortis Bank (BNP Pariba)
Sąd Apelacyjny rozstrzygając sprawę w II instancji podtrzymał stanowisko Sądu Okręgowego zgodnie z którym kurs walutowy, przy użyciu którego dochodziło do wypłaty ustalany był przez bank w sposób jednostronny, przy czym ani łącząca strony umowa, ani Regulamin, nie zawierały żadnych postanowień, które wskazywałyby na sposób ustalania takiego kursu zakupu walut.
Sąd powołując się na orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Państwa Dziubak (C-260/18) odrzucił jednak możliwość posłużenia się kursem średnim NBP na potrzeby stosowania mechanizmu waloryzacji kwoty kredytu.
Więcej informacji o orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie Państwa Dziubak (C-260/18) może przeczytać w tym miejscu.
O tym dlaczego orzecznictwo TSUE jest tak ważne w sprawach kredytów frankowych dowiesz się z kolei pod tym linkiem.
Dokonując analizy umowy o kredyt budowlano – hipoteczny z Fortis Bank (BNP Pariba) Sąd podkreślił, iż postanowienia umowne, jak również Regulaminu w istocie w ogóle nie przewidywały możliwości wypłaty kwoty tak udzielonego kredytu w jego walucie. Dodatkowo celem zawarcia kredytu było pozyskanie środków w walucie PLN.
W świetle powyższego Sąd uznał, iż nie została spełniony wymóg oznaczenia kwoty kredytu w umowie kredytowej, a w konsekwencji umowa kredytu Fortis Bank Polska uznać należy za nieważną od daty jej zawarcia z mocy prawa.
Jak wskazano w uzasadnieniu zapadłego orzeczenia skoro wprowadzenie niedozwolonych postanowień umownych doprowadziło do nieważności łączącej strony umowy, przedmiotem zwrotu winny być wszystkie świadczenia, które bank uzyskał od powoda – zarówno te, które miały być związane bezpośrednio z obsługą takiego niedookreślonego co do kwoty kredytu (a zatem kwoty, które powód świadczył będąc przeświadczony, iż są to raty kredytowe), jak również inne świadczenia odebrane przez bank – takie jak wszelkiego rodzaju ubezpieczenia (w tym również objęte żądaniem zapłaty roszczenie o zwrot kwot poniesionych tytułem ubezpieczenia – niskiego wkładu własnego i tzw. pomostowego).
W konsekwencji powyższego Sąd Apelacyjny zasądził na rzecz kredytobiorcy dodatkowo kwotę 198.372,41 zł.
https://www.bnpparibasfortis.com/
Nasza Kancelaria prawna specjalizuje się w sprawach dotyczących kredytów frankowych. Jeżeli posiadasz kredyt indeksowany lub waloryzowany i zastanawiasz się nad wytoczeniem powództwa lub poszukujesz pomocy w innej kwestii skontaktuj się z Nami. Przeanalizujemy Twoją umowę i powiemy Ci, czy i jak możesz dochodzić należnych Ci pieniędzy od banku.
